بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

Âlemlerin Rabbi Allah’a (cc)  hamd olsun. Salât ve selam Peygamberimiz Hz. Muhammed’in ﷺ  ailesinin ve bütün ashabının üzerine olsun…

يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُٓوا اٰمِنُوا بِاللّٰهِ وَرَسُولِه۪ وَالْكِتَابِ الَّذ۪ي نَزَّلَ عَلٰى رَسُولِه۪ وَالْكِتَابِ الَّذ۪ٓي اَنْزَلَ مِنْ قَبْلُۜ وَمَنْ يَكْفُرْ بِاللّٰهِ وَمَلٰٓئِكَتِه۪ وَكُتُبِه۪ وَرُسُلِه۪ وَالْيَوْمِ الْاٰخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَع۪يدًا ﴿

“Ey iman edenler, Allah’a, peygamberine, peygamberine indirdiği kitaba ve daha önce indirdiği kitaba iman edin. Allah’ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini ve ahiret gününü inkar eden kimse iyice sapıtmıştır.” (Nisa, 136)

Değerli Kardeşlerim;

Cenabı Hakk’ın yarattığı her şeyin bir gayesi bir amacı bir hikmeti vardır. Yaşadığımız bu kâinatta yaratılan hiçbir varlık başı boş bırakılmadığı gibi manasız ve amaçsız da yaratılmamıştır. Kainatta “Allah’ın halifesi” ve “yaratılmışların en şereflisi” “eşrefi mahlukat” aşamasına mazhar olan tek varlık insanoğludur. İnsanoğlunun kıymeti Rabbimizin yanında pek çoktur. Sahip olduğumuz bu kıymet ve değeri, iman ve kulluk ile taçlandırmak yine bizlerin elinde olan bir şeydir. Rabbimiz;

‏وما خلقت الجن والإنس إلا ليعبدون

“Ben insanları ve cinleri bana kulluk etsinler diye yarattım” buyurmaktadır. (Zariyat 56)

Bu ayette sözü edilen mesajın özü, insanların ve cinlerin yaratılış amacını hatırlatmaktır. Amaç cinlerin ve insanların sadece Allah’a kulluk etmeleridir. Kulluk yapabilmek de sadece iman sahibi olabilmekle mümkün olup insanı yücelten de sahip olduğu imanıdır.

Kardeşlerim;

Rabbimiz müminlerden şöyle bahsediyor;

اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا بِاللّٰهِ وَرَسُولِه۪ ثُمَّ لَمْ يَرْتَابُوا وَجَاهَدُوا بِاَمْوَالِهِمْ وَاَنْفُسِهِمْ ف۪ي سَب۪يلِ اللّٰهِۜ اُو۬لٰٓئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ 

“Müminler ancak Allah’a ve resulüne iman eden, sonra şüpheye düşmeyen, Allah yolunda malları ve canlarıyla cihad eden kimselerdir. İçleri ve dışları bir olanlar işte bunlardır.” (Hucurat 15, Kur’an Yolu)

İman, insanın karakterini, zevklerini, konuşma şeklini, hasılı tüm hayatını şekillendiren ve düzenleyen inanç bütünlüğüdür. Bu iman insanın hayata bakış açısını belirler ve o insan da iman ettiği şeyin şartlarına göre bir yol çizer. O yüzden iman etmiş insanla iman etmemiş insanların hayatları farklıdır.

İman; İnsan için ebedi mutluluğu kazanma vesilesidir. Müslümanlar olarak bizler bu yüzden her daim imanımızı diri ve canlı tutmalıyız. Cenabı Hak yazımızın başında zikrettiğimiz Nisa Suresi 136. Ayette;

Ey iman edenler diyerek ayete başlayıp, iman edin diye sonlandırmıştır. Buradaki ikinci iman çağrısı imana devam çağrısıdır yani insanlar tekrar kamil ve hakiki manada iman etmeye çağrılmaktadır. Bu demek oluyor ki taklidi imana sahip olanlar tahkiki imana gelsinler, dinini öğrenme yolunda çaba sarf etsinler gayret göstersinler.

Kardeşlerim;

Rabbimiz yine Ali İmran Suresi 110. ayette müminlerden bahsederken;

كُنْتُمْ خَيْرَ اُمَّةٍ اُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللّٰهِۜ وَلَوْ اٰمَنَ اَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْۜ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَاَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ 

“Siz insanlar için ortaya çıkarılmış en hayırlı bir ümmetsiniz. İyiliği emreder kötülükten de alıkoyarsınız ve Allah’a inanırsınız. Ehli Kitap ta inanmış olsalardı elbette onlar için hayırlı olurdu, içlerinden inanlar var, fakat çoğu yoldan çıkmışlardır” buyurmuştur.

Bu ayet iyilik yolunda örnek ve önder olmayı hak eden Müslümanların, başlıca niteliklerini ortaya koymaktadır. ‎‏Buna göre onlar;

• Allah’a, peygambere, kitaplara, ahiret gününe, hesap vereceklerine ve diğer iman esaslarına inanırlar.
• İslam’ın öğrettiği güzel ahlaka sahiptirler.
• İyiliği emreder, kötülüğü engellerler.
• İmanlarının gereğini yerine getirirler.

Müslümanın imanı ile duyguları arasında bir iletişim söz konusudur. Bazen imanından mütevellit merhamet duygusu, bazen ağlama duygusu, bazen de kızgınlık öfke duygusu ortaya çıkar. Cenabı Hak kitabı Keriminde;

‎‏إذا ذكر الله وجلت قلوبهم وإذا تليت عليهم آياته زادتهم إيمانا

“Müminler o kimselerdir ki, Allah’ın adı anıldığında yürekleri titrer, kendilerine Allah’ın ayetleri okunduğunda bu onların imanlarını artırır.” (Enfal 2) buyurmaktadır.

Değerli Kardeşlerim;

Müslüman yukarıda ifade ettiğimiz Âli İmran Suresi 110. ayetinde belirtilen ve kendine verilmiş olan bu şerefli görevin sorumluluğunda olmalı ve belirtilen vasıfları korumalıdır, aksi halde en hayırlı ümmet olma özelliğini kaybedecektir. O yüzden imanda amelde ahlakda ilim ve uygarlıkda ilerlemeye yükselmeye mecburuz.

Efendimiz ﷺ  bir gün “kalpler demirin paslandığı gibi paslanır” buyurdular. Ashâb onun cilası nedir? diye sordu. “Cilası, Allah’ın kitabını çokça okumak ve Allahı çokça zikretmektir”  buyurdular. (Ali el-Müttakî, Kenzü’l-Ummâl, II, 241)

Unutmayınız ki, insan imanla yükselir, zira

Akif;

İmandır o cevher ki ilahi, ne büyüktür

İmansız olan paslı yürek sinede yüktür.

ifadeleri ile bunu dile getirmiştir. Konuyu Efendimizden ﷺ  rivayet edilen bir hadisle bitirelim;

‏ثلاث من كن فيه وجد بهن حلاوة الإيمان

‏أن يكون الله ورسوله أحب إليه مما سواهم

‏وأن يحب المرء لا يحبه إلا الله

‏وأن يكره أن يعود في الكفر بعد أن أنقذه الله منه كما يكره أن يقذف في النار

Üç özellik vardır ki bunlar kimde bulunursa imanın tadını almış olur.

Bunlar:

1. Allah ve Resulü’nü herkesten daha çok sevmek
2. Sevdiği kişiyi sadece Allah için sevmek
3. Allah kendisini küfür bataklığından kurtardıktan sonra tekrar küfre dönmeyi ateşe atılmak gibi çirkin ve tehlikeli görmekdir. (Müttefekun Alyh)

Kardeşlerim;

Görevimiz Kur’an‘ın ahlakıyla ahlaklanmak. Efendimizin ﷺ sünnetine sımsıkı sarılmaktır. Aklımızdan çıkarmayalım ki imanımız arttıkça, kuvvetlendikçe, kamil oldukça Rabbimizin katında makamımız, derecemiz yükselecektir.

Rabbim bizlere kamil manada imanlı olabilmeyi nasip eylesin. Rabbim bizleri istikametten ayırmasın. Rabbim imanımızı aklımızı ve sağlığımızı almadan canımıza alsın…Amin Aminn..

Selam ve dua ile…

02/03/2024

Osman KELEŞ

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

Âlemlerin Rabbi Allah’a (cc)  hamd olsun. Salât ve selam Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav) ‘in ailesinin ve bütün ashabının üzerine olsun…

يَٓا اَيُّهَا الَّذٖينَ اٰمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍۚ وَاتَّقُوا اللّٰهَؕ اِنَّ اللّٰهَ خَبٖيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿

“Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakının ve herkes, yarın için önceden ne göndermiş olduğuna baksın. Allah’a karşı gelmekten sakının. Şüphesiz Allah, yaptıklarınızdan hakkıyla haberdardır.” (Haşr, 18)

Değerli Kardeşlerim;

2023 yılının sona ermesiyle, hayat ağacımızdan bir yaprak daha dökülüyor, zira almış olduğumuz bir yaşımız, bir nefesimiz, atmış olduğumuz bir adımımız, bizi ecelimize biraz daha yaklaştırıyor.

İyisiyle kötüsüyle, nimetiyle külfetiyle fert, toplum ve ümmet bazında maruz kaldığımız, zulüm, haksızlık, işkence, katliam ve savaş dolu bir yılı geride bırakmak üzereyiz.

Rabbim hepimize daha yaşanılabilir, daha adil bir dünya, zulmün, katliamların olmadığı bir hayat bahşeylesin. Yeni yıl, ümmetin uyanışına, dirilişine, birlik beraberliğimiz ve kardeşliğimizin kuvvetlenmesine vesile olsun.

Değerli Dostlar;

Su gibi akan giden ömür sermayesini, Rabbimizin razı olduğu şekliyle kullanmak, muhasebe bilinciyle geçirmek, Rabbimizin her an bizi görüp gözettiğini, murakabe ettiğini, “وهو معكم اين ما كنتم – Nerede olursanız olun Allah (cc) sizinle beraberdir.” (Hadid 4) ayetini düşünerek, bunu hissederek, hayatımızı idame ettirmek kıymetlidir.

2023 yılını geride bırakmak üzereyiz. Bugün Müslüman bir bireyin yapacağı en faydalı, en kârlı iş, kanaatimizce geçirmiş olduğu hayatın şöyle bir muhasebesini yapmak olacaktır. Zira Hz Ömer;  “حاسبوا انفسكم قبل ان تحاسبوا وتزينوا للعرض الأكبر” “Ahirette hesaba çekilmeden önce kendi nefsinizi hesaba çekin ve büyük gün için hazırlanın, dünyada kendisini hesaba çekenlerin ahirette hesabı kolay olacaktır.” buyurmaktadır.

Nasıl bir şirket veya bir esnaf, yapmış olduğu plan hedefine ulaşıp ulaşmadığının hesabını yapıyorsa, kâr zarar bilançosu çıkarıyorsa, geçmiş döneme ait faaliyet raporunu hazırlıyorsa,

İnsan da, toplum ve fert düzeyinde;

1-Kendilerine verilen nimetleri ve imkanları yerli yerinde kullanıp kullanmadığına,

2-Tükettiği imkanlarla, elde ettiği semereler arasında denge bulunup bulunmadığına,

3-Hayat yolunda, varlık gayesine göre yol alıp almadığına, bakacaktır.

Kardeşlerim;

Geniş yelpazede düşünelim ya da en azından geride bırakmak üzere olduğumuz yılımızı (2023) bir değerlendirelim, elimize beyaz bir kâğıt ve kalem alıp, iyiliklerimize (+), kötülüklerimize (-) koyalım;

• Beş vakit namazlarımı mümkün mertebe camide kıldım (+),
• Allah rızası için fakir fukara, garip guraba insanlara yardımcı oldum (+),
• Kimseye haksızlık yapmadım, zulmetmedim, hakkına hukukuna girmedim (+),
• Kimseyi aldatmadım, kimsenin malına, canına, namusuna göz dikmedim (+),
• Hep güler yüzlü oldum, iyi niyet besledim, insanlarla iyi geçindim (+),
• Kimseyle alay etmedim, hiç kimseyi küçük görmedim (+),
• Söylem ve eylemlerimde, hep Rabbimin rızasını gözettim (+),
• Kimseye yalan söylemedim, verdiğim sözde durdum, beni ilgilendirmeyen işlerle uğraşmadım (+),
• Hayırların fethi, şerlerin defi için çalıştım (+),
• Manevi açıdan kendimden üstün olan insanları kendime örnek aldım ve onlarla beraber olmaya çalıştım (+),
• Sahip olmuş olduğum imanımı, hayatımın tüm aşamalarına yansıtmaya çalıştım (+),
• İnandığım din ile yaşadığım hayat arasında hep uyum söz konusu idi (+),

Ya da;

• Hayatımı, nefsin ve şeytanın istediği gibi yaşadım (-),
• Allah (cc) düşman ilan etmesine rağmen, şeytanla arkadaşlık ettim (-),
• Camiye cemaate uğramadım; namazlarımı aklıma düştükçe kıldım (-),
• Allah’ın rızası gibi bir derdim olmadı, sadece derdim, cebimi ve midemi doldurmak oldu (-),
• İnsanlar içerisinde hep güvenirliliği tartışan bir Müslüman oldum (-),
• Kaliteli ve ihlaslı mümin olmanın yollarını hiç aramadım (-),
• Maddi açıdan benden aşağı olan insanlara bakmadım, hiç onlara saygı duymadım, hep zengin insanlara baktım ve onlarla beraber oldum (-),
• Babamın annemin ve büyüklerimin hizmetlerini yapıp, onların duasını almayı düşünmedim (-),
• Yaptığım güzel bir işi, hep birileri görsün diye yaptım (-),

Bu artı ve eksileri alt alta toplayacağız ve bir netice ortaya çıkaracağız, ona göre adım atacağız, plan yapacağız, o eksileri, artıya çevirme yoluna gideceğiz.

Unutmayalım; Müslüman, ömrünü ameli salih üzere geçirmeli, hayatı iyilikle bezeme arzusu içerisinde olmalıdır.

Değerli kardeşlerim, Rabbimiz;

“﴾ ‎ووفيت كل نفس ما عملت وهو اعلم بما يفعلون”

“Herkesin yaptığının karşılığı, tastamam ödenir (Yapılan iyilikler, kişiye mükafat ve kötülükler de ceza olarak dönecektir) Allah onların yaptıkları en iyi bilendir.” (Zümer 70) buyurmaktadır.

Ahiret hayatı, dünyadaki hayatımızın hesabının sorulduğu yerdir. Ahirette dünyada bize bahşedilen tüm nimetlerin hesabı vardır. Özellikle şu beş şeyin hesabını vermeden, Rabbimizin huzurundan ayrılmamız söz konusu olmayacaktır..

Zira Efendimiz şöyle buyurdu;

“‎لا تزول قدما عبد يوم القيامة حتى يسأل عن خمس: عن عمره فيما أفناه، وعن شبابه فيما أبلاه، وعن ماله من أين اكتسبه وفيما أنفقه، وعن علمه ماذا عمل فيه”

“Kıyamet gününde insanoğlu şu beş şeyin hesabını vermediği müddetçe Allah’ın huzurundan ayrılamayacaktır. Ömrünü nerede harcadığından, gençliğini nerede tükettiğinden, malını nerede kazanıp, nerede harcadığından, bildiği ile amel edip etmediğinden.” (Tirmizi 2417)

Değerli Dostlar;

Önemine binaen ifade etmek istiyoruz ki, yeni bir yıla girerken Müslümana ve Müslüman şahsiyete yakışmayan, kültürümüzde olmayan kutlamalardan, Rabbimizin yasakladığı birtakım iş ve işlemlerden uzak durmak gerekir. Her ne sebeple olursa olsun, şu ana kadar yapmış olduğumuz hatalara tekrar düşmemek için hatalarımızı tespit etmeli, günah kirlerinden tövbeyle arınmalı  “يَا أَيُّهَا النَّاسُ تُوبُوا إِلَى اللّٰهِ قَبْلَ أَنْ تَمُوتُوا وَبَادِرُوا بِالْأَعْمَالِ الصَّالِحَةِ قَبْلَ أَنْ تُشْغَلُوا ” “Ey insanlar ölüm gelip çatmadan önce Allaha dönüp tövbe edin, meşgul olmadan önce salih amellere koşun.” (Sünen İbn. Mac’e Salat 78) hadisine kulak vermeli, yaralarımızı sarmalı, kalplerimizi onarmalıyız. Yeni yıla daha bilinçli, daha disiplinli, dipdiri bir imanla girmeli, kaybettiklerimizi kazanmalıyız,  zamanımızın, ömrümüzün kadrini kıymetini iyi anlamalıyız. Zira Efendimiz;

“نعمتان مغبون فيهما كثير من الناس ,الصحة والفراغ”

“‏İnsanlar iki nimetin kadrini kıymetini anlayamadılar (bu anlamda aldandılar) sağlık, sıhhat ve boş vakit.” (Sahih Buhari 6412)

Rabbimiz, bize bahşettiği bu ömrü, bu zamanı, onun razı olduğu bir şekilde harcamayı nasip eylesin.

Rabbim bizleri, vermiş olduğu nimetlerin kadrini kıymetini bilenlerden eylesin, yolunda daim ve kaim eylesin, Efendimizin şefaatine mazhar eylesin.

Kalan ömrümüzü, geçmiş ömrümüzden daha hayırlı ve bereketli eylesin.

Bu vesile ile 2024 yılının ülkemize milletimize ve İslam alemine hayırlar getirmesini, akan gözyaşı, kan ve zulmün sona ermesini Cenabı Hak’tan niyaz ediyorum.

Selam ve dua ile…

Osman KELEŞ

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

Âlemlerin Rabbi Allah’a hamd olsun. Salât ve selam Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav) ‘in  ailesinin ve bütün ashâb’ının üzerine olsun..

اَلَّذ۪ينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّٓاءِ وَالضَّرَّٓاءِ وَالْكَاظِم۪ينَ الْغَيْظَ وَالْعَافينَ عَنِ النَّاسِۜ وَاللّٰهُ يُحِبُّ الْمُحْسِن۪ينَۚ

Değerli Kardeşlerim;

(07-17 Aralık Hz. Mevlana Haftası); Hz. Mevlana’nın 750.Vuslat Yıldönümü vesilesiyle bu gün hoşgörü konusunu ele alacağız;

Bir gün Allah Resulü ashabıyla mescitte otururken bir bedevi geliverir. İki rekat namaz kılar, Allah’ım bana ve Muhammed’e merhamet eyle, bizden başkasına merhamet etme diye dua eder, Efendimiz bunu duyunca ‘sen geniş alanını (merhameti) daralttın’ diye buyurur,  sonra bedevi kalkar mescidin duvarını bevletmeye başlar, ashap bunu görünce hemen hiddetlenir, bedevinin üzerine yürürler, bunun üzerine Efendimiz; bir kova su getirip dökmelerini emreder. Sonra ‘siz kolaylaştırıcı olarak gönderildiniz zorlaştırıcı değil’ buyurur.

Kardeşlerim; Hoşgörü- Müsamaha; Hoş görme, kolaylık gösterme, iyi karşılama, ayıplamama, hatayı görmezden gelme, kırıcı ve aşağılayıcı olmama, affedici olma, kendi anlayışımıza karşı olan görüşleri sabırla karşılama, demektir.

Hoşgörü ne katlanma, tahammül etme gibi samimiyetsiz bir tavır, ne de görmezlikten gelme,  aldırış etmeme gibi, sorumsuzca bir tutumdur.

Kuran’da doğrudan hoşgörü ya da müsamaha anlamına gelen bir kelime bulunmamakla birlikte onlarla yakın anlam ifade eden “safh” sözcüğü yer almaktadır. Safh; bir kimseyi, suçu günahı ya da kabahati nedeniyle kınamayı azarlamayı ona hakaret ya da  serzenişte bulunmayı, hatasını yüzüne vurmayı terk etmek demektir. O yüzden bu kelime dilimize hoşgörü olarak tercüme edilmiştir.

فَاعْفُوا وَاصْفَحُوا حَتّٰى يَأْتِيَ اللّٰهُ بِاَمْرِه۪ۜ

“Allah hükmünü ortaya koyuncaya kadar siz affedin ve hoşgörülü olun”. (Bakara 109)

Kardeşlerim;

İnsanlar farklı inanç, düşünce ve davranışlara sahiptirler bu sebeplerle birbirlerinin düşünce ve tutumlarına insanlar hoşgörüyle yaklaşmalıdırlar. Benim gibi olmayan ya da düşünmeyen, ya benim gibi olsun ya da yok olsun, anlayışı İslam’a tersttir. Hoşgörü Resulullah’ın hayatında son derece önemli bir ilke olup, davranışlarının özüdür. Allah Resulü İslam’ı yaymadaki başarısını, öncelikle hoşgörü ve müsamaha ile elde etmiştir, zira Kur’an’da Rabbimiz;

فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللّٰهِ لِنْتَ لَهُمْۚ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَل۪يظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَۖ

“Allahın rahmeti sayesinde sen onlara karşı yumuşak davrandın eğer kaba katı yürekli olsaydın onlar senin etrafından dağılıp giderlerdi” (Ali imran 159) buyurmuştur.

Hazreti Ayşe’ye, Sevgili peygamberimizin ahlakı sorulunca şöyle demiştir. O kaba ve çirkin söz ve davranışlarda bulunmaz, çarşı pazarda insanlarla uluorta münakaşaya girmez, kötülüğe kötülükle karşılık vermez, bilakis bağışlayıcı ve hoşgörülü davranırdı.

Enes Bn. Malik anlatıyor: Bir bedevi Hazreti Peygambere gelerek kaftanı şiddetle çekmiş ve kendisini bir şeyler vermesi istemişti. Resulullah canını acıtmasına rağmen, bedevinin bu kaba davranışına olumsuz bir tepki göstermemiş, hatta ona şefkatle bakıp gülümsedikten sonra, kendisine bir miktar mal vermesi emretmiştir, (Buhari libas 18)

Değerli Kardeşlerim;

اَلَّذ۪ينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّٓاءِ وَالضَّرَّٓاءِ وَالْكَاظِم۪ينَ الْغَيْظَ وَالْعَافينَ عَنِ النَّاسِۜ وَاللّٰهُ يُحِبُّ الْمُحْسِن۪ينَۚ

Rabbimiz, “Onlar (takva sahipleri) bollukta da darlıkta da Allah yolunda harcarlar, öfkelerini yenerler, insanları affederler. Allah işini iyi yapanları sever.“( Ali imran 134) buyurmaktadır.

Yunus’un; ‘Yaradılanı hoş gördük Yaradan’dan ötürü’ prensibi herkesin kulağına küpe olsun. Hoşgörünün altında yatan şey sevgidir, yaratılan her şeyi sevmek gerekiyor. Kusursuz insan bulunmaz, o zaman insanları kusurlarıyla seveceğiz, insanlara kusurlarını hatalarını arama çabasıyla bakmayacağız, insanı sevmek demek kusurlarını sevmek demek değildir,  insanca sıfatlarını sevmektir.

Mevlana’nın dediği gibi “ben insanların ayıplarını gören gözlerimi kör ettim” alemin kusurlarına dört gözle bakıp, kendi kusurlarımıza da kör gözle bakmayacağız,  biz de görmeyeceğiz ve insanlara hoşgörülü davranacağız.

Evinizde- eşimize çocuğumuza-aile efradına..

İşimizde-çalıştığımız çevreye.

Trafikte -insanlara karşı hoşgörülü olacağız.

Zira hoşgörü önemlidir, gereklidir, az bulunur, çabuk tüketilir, yorucudur, fakat mükemmel bir erdemdir

Hoşgörü, haksızlık karşısında susmak değildir, hoşgörü kendini bilmektir, hoşgörü bir anlayıştır, anlayışlı olmanın adıdır, hataları düzeltebilmektir, neme lazımcılık değildir, vurdumduymazlık hiç değildir.

Hoşgörü; Hazreti Mevlânâların Hacı Bektaş Velilerin, Yunus Emrelerin özelliği ve metodudur.

Daha doğrusu peygamber Hazreti Muhammed’in (sav) prensibidir.

O ki (sav) Hazreti Hamza’yı öldüren, sonra ciğerini çıkarıp dişi ile çiğneyen sonrasında da  Müslüman olan Vahşi’yi bile affeden bir peygamber,  O ki, (sav) yıllar boyu kendisine ve Müslümanlara eziyet ve işkence eden, Mekke’nin fethinden sonra o müşrikleri affeden ve onlara hoşgörüyle yaklaşan bir peygamberdir.

Taif dönüşünde perişan bir vaziyette bir bağa sığınan ve kendisine eziyet eden düşmanlara bile beddua etmeyen bir peygamber,

Efendimizin bu hoşgörü prensibi karşısında ümmeti Muhammet olduğumuzu iddia eden biz müslümanların durumu ise içler acısıdır, bırakın insanlarla, akrabalarımızla hatta kardeşlerimizle bile bizlere haksızlık etti yamuk yaptı gerekçesiyle yıllarca küs kalıyoruz ve onlarla konuşmuyoruz.

Değerli kardeşlerim,

Yumuşak huyluluk güzel ahlakın ve hoşgörünün belirtisidir, insanlar arasındaki ki nefret, yumuşak huylulukla giderilebilir, zira efendimiz cana yakın yumuşak huylu ve kolay geçinilen kimselerin cehennem ateşinden uzak olacağını, yumuşak huydan mahrum kimsenin ise hayırdan da mahrum kalacağını bildirmiştir, Yine;

Efendimiz (sav):

‏‏المؤمن يألف ويألف ولا خير من لا يألف ويألف

‘Müslüman başkalarıyla hoş geçinen ve kendisi ile hoş geçinen insandır, geçimsiz insanda hayır yoktur’ buyurmaktadır.

İslam ahlakında önemli bir unsur olan hoşgörü, sonsuz olmayıp, onun da belli sınırları vardır. Bu nedenle mutlak manada hoşgörü yoktur. Hoşgörülü olmak her şeyi hoşgörmek demek değildir. Nitekim Efendimiz (sav), Allah’ın yasakladığı bir fiilin işlenmesine, insanların İslam’dan uzaklaştırılmasına, aile mahremiyetinin ihlal edilmesine, haksızlığa, zulme ve iftiraya hiçbir zaman müsamaha göstermemiştir.

Bireye ve topluma karşı işlenen bazı suçlar, yasaklara uymamak, inançlara hakaret ve kişilerin maddi ve manevi şahsiyetlerine karşı işlenen suçlar, hoşgörü kapsamında değildir.

Allah’tan korkmaz kuldan utanmaz birine gösterilecek müsamaha, binlerce masum insanın hukukuna tecavüz demektir, hoşgörü adı altında cezaları affetmek, ferdin ve toplumun hukukuna karşı saygısızlık yapmaktır.

Velhasıl; Hoşgörü kişinin her türlü haksızlığa, zulme ahlaksızlığa, tecavüz ve kötülüğe boyun eğmesi ya da rıza göstermesi, kendi inançlarından ve kendi öz benliğinden feragat etmesi demek değildir,

Bilakis, farklı düşüncelere, farklı kimliklere, farklı tabiatlara ve farklı davranışlara, anlayışla ve saygıyla bakabilme ve bu farklılıklarla beraber bir arada yaşamaya alışabilmesidir.

Değerli kardeşlerim;

Gün geçtikçe artan katliamlar, şiddet ve terör olayları, hoşgörüsüzlüğün, tahammülsüzlüğün ne kadar ciddi bir problem olduğunu, gözler önüne sermektedir. Yaşanan bütün din, ırk ve mezhep düşmanlıklarının temelinde de aynı şekilde hoşgörüsüzlük vardır.

Son olarak Yunus Emre’nin şu dörtlüğüne kulak verelim.

Elif okuduk ötürü pazar eyledik götürü,

Yaratılanı hoş gördük Yaradan’dan ötürü.

Rabbim,  bizleri insanlarla iyi geçinen ve hoşgörülü olan kulların zümresine ilhak eylesin.

Efendimizi (sav) kendisine örnek alan, onun gibi yaşayan, onun sünnetine sıkı sıkıya ittiba edenlerden eylesin.

17/12/2023

Selam ve dua ile…

Osman KELEŞ

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

Âlemlerin Rabbi Allah’a hamd olsun. Salât ve selam Peygamberimiz Hz. Muhammed Mustafa’nın (sav),  ailesinin ve bütün ashabının üzerine olsun. Cenabı Hak Kitabı Mubininde;

 ‏إن الذين قالوا ربنا الله ثم استقاموا تتنزل عليهم الملائكة ألا تخافوا ولا تحزنوا أبشروا بالجنة التي كنتم توعدون

“Rabbim Allah’tır deyip sonra istikamet sahibi olanlar için melekler iner; ‘Korkmayın, üzülmeyin Allah’ın vaad  ettiği cennetle sevinin’ derler”. buyurmaktadır. (Fussilet, 30).

Cenabı Peygamber (sav) Hadisi şerifinde;

قيل يا رسول الله قل لي في الإسلام قولا لا أسأل عنه أحدا غيرك قال قل آمنت بالله ثم استقم

“Ey Allah’ın Resulü bana İslam’da öyle bir söz söyle ki senden başkasına sorma ihtiyacı duymayayım. Buyurdular ki; Allah’a iman ettim de ve sonra istikamet sahibi ol” buyurmaktadır. (Müslüm, İman, 62).

Değerli Kardeşlerim;

Toplumları ayakta tutan ortak değerler vardır. İslam toplumunu ayakta tutan en önemli iki değerden birisi iman, diğeri ise istikamet (doğruluk) tir.

1-İMAN;

İman; dil ile ikrar kalp ile tasdiktir. Her iki halin birleşimi olarak da iman, kalbin kıvamıdır.

İman ettim demek dünyanın en değerli iddiasıdır. Her iddia ispat ister. Terzi iseniz makası tutuştururlar elinize önünüze korlar kumaşı, hadi bakalım derler. Berberseniz makası verirler elinize, iddianızı iddia olmaktan çıkarın derler. İddia ettiğiniz şeyin gereğini yapmamızı isterler. İman da bir iddiadır, o da ispat gerektirir. Onun isbatı;  salih amel ve güzel ahlaktır (dürüstlüktür).

İman ederek bir kere yola koyulunca insan bir daha o yoldan dönmemeli, yola yatmamalı, yolu satmamalı, yoldan sapmamalı, sağa sola yalpa yapmamalı, sıratı müstakim üzere dosdoğru olmalı ve yolda olmalıdır. Tâki ölüm gelinceye kadar bu kıvamı bozmamalıdır. Tıpkı ayeti kerimede belirtildiği üzere;

‎فسبح بحمد ربك وكن من الساجدين، واعبد حتى ياتيك اليقين

Allah’ı hamd ile  tesbih et, secde edenlerden ol ve sana ölüm gelinceye kadar Rabbine kulluk et. (Hicr 98-99)

2- İSTİKAMET

İstikamet; Allaha karşı verilen sözde (imanda) sadık kalmaktır, o (elest bezminde verilen) ahde vefalı olmaktır. ahitte sebattır.

İstikamet; bu hal üzere yaşanan hayattır.

İstikamet; edep ve iffeti, onur ve şahsiyeti korumaktır.

İstikamet; hesabı verilebilir bir hayat yaşamaktır.

İstikamet; elinden ve dilinden emin olunan bir Müslüman olmaktır.

İstikamet; imanı, ibadet ve güzel ahlâka dönüştürebilmektir.

İstikamet; fıtrata uygun olmayan ve yaratılış gayesinden uzaklaştıran her türlü söz ve eylemi terk etmektir.

İstikamet; söz, düşünce ve tutumların “emrolunduğun gibi dosdoğru ol”  ilahi fermanı doğrultusunda karar ve anlam bulmasıdır.

İstikamet; toplum yapısının sağlıklı olması bakımından çok önemli bir konuma sahiptir. Nasıl ki vücut, kan dolaşımı sayesinde hayatiyetini sürdürür ve kanın ulaşmadığı uzuv kangren olur, sonuçta canlılığını kaybeder. Toplum da bedenin işleyişinden farklı değildir o da istikamet ve dürüstlük sayesinde varlığını sürdürür.

İstikametini kaybeden toplum bütünlüğünü, diriliğini kaybeder. Sonra kaos ve bozulmalar yaşanır.

Değerli kardeşlerim;

İstikamet yani doğruluk, öncelikli olarak peygamberlerin vasfıdır. Onların öncelikli ilkeleri dürüstlüktür. Dürüstlüklerini hiçbir durumda bozmamışlardır. Ümmetlerine de dosdoğru olmayı teşvik etmişlerdir. Ayeti Kerimede;

‏إنك لمن المرسلين على صراط المستقيم

Şüphesiz ki sen dosdoğru yol üzere gönderilen peygamberlerdensin. (Yasin 3-5)

Değişik şekillerde Kur’anda 33 yerde geçen ‘sıratı müstakim’ Müslüman için hayati öneme haizdir. Nasıl ki ibadetlerin içinde namaz, tespihin imamesi gibidir (namaz dinin direğidir). İmame giderse diğer tanelerin dökülmesi gibi ibadet hayatı da biter. İstikamet dediğimiz dürüstlük de ahlaki ilişkilerin imamesi gibidir. Sosyal ilişkilerde dürüstlüğü çekerseniz geriye bir şey kalmaz.

Kardeşlerim;

Toplumda güvenilir olmanın ilk şartı dürüstlüktür. Sözünde dürüst, işinde dürüst, hal ve hareketlerinde ölçülü olan herkes, toplum içinde değer görür. Sözü yalan, işi hileli, hal ve hareketleri riyakar olan kişi toplumda güven duyulmayan kişidir. İnsanlar her zaman güven ortamında yaşamak isterler, dostluk kurulacaksa ilk şart güvendir. Bir iş ortaklığı için ilk şart yine güvendir. Evlilik, güven olmadan yürümez. Bu ilişkiler güven ile varlığını sürdürürler. Dürüstlük giderse güven gider, güven giderse ilişkiler son bulur.

Değerli Müminler;

Müslümanca yürüyüşün, Müslümanca duruşun insicamıdır istikamet.  Dosdoğru yol Kur’an’da “sıratı müstakim” olarak ifade edilir, Müslüman günde kırk kez “sıratı müstakim” üzere olma noktasında Rabbine yakarış da bulunur.

Namazda;  ‎‏إياك نعبد وإياك نستعين اهدنا الصراط المستقيم

Ya Rabbi ancak sana kulluk eder ve ancak senden yardım dileriz, bizi doğru yola ilet, (Fatiha 5-6) diye dua ederiz.

Bu yol açık ve nettir,  ihtimal barındırmaz, sonu her daim sulhu selamete çıkar. Müslüman o yolda; yatmayan, satmayan ve sapmayan insandır. O yolun ne olduğunu Rabbimiz  şöyle açıklıyor;

وان هذا صراطي مستقيماً ، فاتبعوه ولا تتبعوا السبل

Bu benim dosdoğru yolumdur. Bu yola uyun başka yollara uymayın (sapmayın). (Enam 153)

Bu yol; Kur’anın işaret ettiği, yürüyen Kur’an olan Efendimizin (sav) yoludur. Gökteki yıldızlar mesabesindeki ashabın yoludur. Onların takipçileri âlimlerin ve velilerin hâcelerin yani Hâcegânın yoludur.

Her yolculuk kendi çapında bir parça risk taşır. Kulluk yürüyüşü ise hepten risklidir. Şeytan vardır, nefs vardır, heva ve heves vardır. Yol kesenler çoktur ancak biz yolda kalmadan, yol arkadaşlarımızı iyi seçerek, hak dostlarıyla yürüyerek, düşmeden, sürçmeden mesafe kat etmemiz lazımdır.

Muhteremler;

Sıratı Müstakim Dörttür;

Birincisi; sözünde müstakim olmak,  Fiili ve kalbi istikamet.

‏يا أيها الذين آمنوا اتقوا الله وقولوا قولا سديدا

‏Ey iman edenler Allah’tan korkun (Allah’ın koymuş olduğu sınırları aşmayın) ve doğru söz söyleyin (doğru sözlü olun) (Ahzap 70)

İkincisi; işinde Müstakim olmak.

‏إن الذين قالوا ربنا الله ثم استقاموا تتنزل عليهم الملائكة ألا تخافوا ولا تحزنوا و أبشروا بالجنة التي كنتم توعدون

Rabbim Allah’tır deyip, sonra istikamet sahibi olanlar için, melekler iner korkmayın, üzülmeyin Allahın va’d  ettiği cennetle sevinin derler. (Fussilet 30)

Üçüncüsü; kalben istikamet üzere olabilmek.

‏ربنا لا تزغ  قلوبنا بعد إذ هديتنا وهب لنا من لدنك رحمة إنك أنت الوهاب

Ey Rabbimiz bizi doğru yola ilettikten sonra, kalbimizi kaydırma, katından bize rahmet bahşeyle, zira sen çok bahşedensin. (Âli İmran 8)

Dördüncüsü ve sonuncusu istikamet ehli ile birlikte olmak.

يا أيها الذين آمنوا اتقوا الله وكونوا مع الصادقين

Ey iman edenler Allah’tan korkun sadıklarla (istikamet sahibi olanlarla) beraber olun (Tevbe 119)

Sadıklarla, salihlerle, iyi insanlarla beraber olmak Müslümana katma değer katar, zira bir atasözü der ki; Söyle arkadaşını kim olduğunu söyleyeyim.

Efendimiz (sav) kim kiminle beraber, kimle arkadaşlık yapıyor bir baksın buyurdu. Başka bir hadisi şerifte;

‎‏إنما مثل الجليس الصالح والجليس السوء كحامل المسك ونافخ الكير ، فحامل المسك إما أن يحذيك، وإما أن تبتاع منه،  وإما أن تجد منه ريحا طيبة، و نافخ الكير،  إما أن يحرق ثيابك، وإما أن تجد ريحا خبيثة

‎(متفق عليه)

“İyi arkadaşla kötü arkadaşın misâli, misk taşıyanla körük çeken insanlar gibidir. Misk sahibi ya sana kokusundan verir veya sen ondan satın alırsın. Körük çekene gelince ya elbiseni yakar yahut da sen onun pis kokusunu alırsın” buyurdular.

O yüzden kötü arkadaşlardan uzak olup, sadık, salih, takvalı, muhlis insanlarla beraber olmak gerekiyor.

Son olarak; zikrettiğimiz hususlarda istikametini bozmayanlar ve yol alabilenler, İslam ahlakından nasibini almış Hakkın terbiyesi ile terbiye edilmiş şahıslardır. “Beni rabbim terbiye etti” (El-Münâvî, Feyzu’l-Kadîr, 1/224-225) hadisi mucibince Efendimizin (sav) terbiyesi Cenabı Hak tarafından yapılmıştır. Ashabı kiramı terbiye eden Efendimizin (sav) bizzat kendisidir. Sonrakileri terbiye eden öncekilerdir. Bu manevi terbiyeden geçmiş, kişiliği ve kimliği oluşmuş biri, hayatın bütün evrelerini Allah’ın yardımı ve inayeti ile istikametini bozmadan aşar. İman ve istikamet kıvamını bozmadan her zorluğun üstesinden gelir, insicamını bozmadan kulluk yürüyüşünü tamamlar.

Bu uğurda gayret gösteren, çaba sarf eden ve sıratı müstakimden ayrılmayan tüm kardeşlerime selam olsun.

Rabbim bu uğurda bizlere kolaylıklar ihsan eylesin. Hepimizin ayaklarını sıratı müstakim de daim ve kaim eylesin. Amin amin

19/11/2023

Selam ve dua ile…

Osman KELEŞ

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

Hamd bizleri yoktan var eden, varlığından haberdar eden, bizleri Kur’an’a  muhatap kılan, Rabbimize mahsustur. Salât ve selam Efendimize onun âline ashabına tabiin etbau tabiin ezvacının ve ehlibeytinin üzerine olsun.

Rabbimiz (cc):

وَلَا تَرْكَنُٓوا اِلَى الَّذ۪ينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُۙ وَمَا لَكُمْ مِنْ دُونِ اللّٰهِ مِنْ اَوْلِيَٓاءَ ثُمَّ لَا تُنْصَرُونَ ﴿

‘Zalimlerin yanında olmayın; sonra ateş sizi de yakar, Allah’tan başka dostlarınız olmadığına göre bir yerden yardım da göremezsiniz’ buyurmuşlardır.( Hud 113)

Mekke’de cehaletin kol gezdiği yıllardı. Müşrikler her türlü kötülüğü yapıyor, güçlü olanlar zayıfları eziyordu. Mekke dışından gelenler ise hepten korumasızdı. Şehrin nüfuzlu kişileri menfaatleri doğrultusunda onları, zalimce sömürüyordu.

İşte bu dönemde Yemenli bir tacir mallarını Kureyş’in önde gelenlerinden As bn Vail’e satmıştı fakat sattığı malın parasını alamamıştı, derdini kimseye anlatamayan Yemenli tacir, Ebu Kubeys dağına çıktı ve bu zulmü bir şiirle insanlara haykırdı.

Bunun üzerine kalplerinde adalet duygusu taşıyanlar bu zulmün son bulması için Abdullah bn Cüdan’ın evinde toplandılar ve ‘Hilfulfudul’, ‘Erdemliler’  anlaşmasını yaptılar. Efendimiz de henüz 20 li yaşlarında bu antlaşmaya imza koydu. Hakikaten zulmün sıradanlaştığı, hatta zalimlerin desteklendiği bir zamanda böyle bir hareket son derece kıymetliydi.

Değerli kardeşlerim,

Allahın mutlak haram kılmış olduğu zülüm; kelime itibariyle hak yemek, eziyet, işkence ve baskı kullanmak, adaletsizlik yapmak haddi aşmak, söz ve fiillerde aşırı gitmek demektir.

Zulüm haksız muameledir.

Başkasının hakkı üzerinde haksız bir tasarruf da bulunmaktır.

Haksız yere başkasının malını almak, ırzına, namusuna sataşmak gibi, uygunsuz davranışlar zülüm kapsamındadır.

Üçyüz yerde geçen zulüm, Kuran’ın üzerinde ısrarla durduğu, konulardan biridir.

İslam ulemâsı zulmü enine boyuna incelemiş ve  üç kısma ayırmıştır.

1- İnsanların Allah’a karşı işlediği zülüm (yani şirk)

اِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظ۪يمٌ

Muhakkak ki şirk büyük bir zulümdür.(Lokman 13)

2- İnsanlar arasındaki zulüm;

İnsanların hemcinslerine yaptıkları haksız muamele zülüm olarak değerlendirilir. Şahsın eşine, çocuğuna, komşusuna, amirin memuruna, patronun işçisine, kocanın karısına, öğretmenin öğrencisine,

Ayrıca,  hırsızlık, iftira, sövme, öldürme vb muamelelerde zülüm kapsamındadır.

Zulmü yapana zâlim yapılana da mazlum denir.

Efendimiz (sav) mazlumun bedduasından şiddetle kaçınılmasını istemiş ve şöyle buyurmuştur.

واتَّقِ دعْوةَ الْمَظْلُومِ فَإِنَّهُ لَيْس بينها وبيْنَ اللَّه حِجَابٌ

“…Mazlumun bedduasını almaktan da son derece çekin, çünkü onun bedduası ile Allah arasında bir perde yoktur.” (Buhari, Zekat)

3-İnsanın kendi nefsine zülmetmesi;

-Allah’a karşı görevini yapmayan,

-Rabbimizin koyduğu kuralları çiğneyen,

-Allahın verdiği nimetleri onun razı olduğu yerlerde kullanmayan insanlar da, kendilerine zulmediyorlar demektir.

Muazzez kardeşlerim;

Son zamanlarda Filistinli kardeşlerimiz ile siyonist İsrail güçleri arasında, cereyan eden mücadelenin hangi boyutlara ulaştığını görüyorsunuz, savaşında bir kuralı vardır. İslam’da savaşırken yaşlılara, kadınlara, çocuklara, yeşil alanlara, bağ bahçeye ilişilmez, onlara zarar verilmez, hatta öldürülen düşman askerlerine bile zarar verilmez. (Müsle İslam’da haram kılınmıştır) Ama işgalci İsrail güçleri hiçbir hedef gözetmeksizin bebekleri, kadınları, yaşlıları öldürmeye devam ederken, yaralıların tedavi gördüğü hastaneleri bile bombalamaktan geri durmamaktadır.

Ama biz inanıyoruz ki Rabbimiz İbrahim suresinde,

وَلاَ تَحْسَبَنَّ اللّهَ غَافِلاً عَمَّا يَعْمَلُ الظَّالِمُونَ إِنَّمَا يُؤَخِّرُهُمْ لِيَوْمٍ تَشْخَصُ فِيهِ الأَبْصَارُ

“Sakın, Allah’ı zalimlerin yaptıklarından habersiz sanma! Allah, onları ancak gözlerin dehşetle bakakalacağı bir güne erteliyor” (İbrahim, 42)

Zira Rabbimizi imhal eder (mühlet verir) fakat ihmal etmez, ilahi adalet er geç tecelli eder.

İlahi adaletin mutlaka gerçekleşeceğini, zulmün kimsenin yanına kar kalmayacağını Allah’ın adaletinin şaşmayacağını anlatan hikaye ile yazımızı bitirelim;

Bir gün Musa Aleyhisselam:

– Ya Rabbi! der, bazı insanlar zalimin yaptığı yanına kalıyor sanıyorlar. Halbuki senin adaletin eninde sonunda gerçekleşmekte, zalim zulmünün karşılığını mutlaka bir sebeple görmektedir. Bana gerçekleşen bu adaletinin bir örneğini göster ki, onu insanlara anlatayım da kimse zulüm ve haksızlık yapma cesareti bulamasın kendinde. Eninde sonunda zulmünün karşılığını göreceğini anlasın herkes.

Rabb’imiz:

– Ya Musa der, sahrada dört yolun kesiştiği yerdeki çalılıkta saklanarak çeşme başında cereyan edecek olayları seyret de gör bakalım. Zalim, haksız nasıl eninde sonunda zulmünün, haksızlığının karşılığını görmektedir…

Musa Aleyhisselam, tarif edilen yerdeki ağaçların arasına gizlenerek karşıdaki çeşme başında yolcuların yaşayacağı olaylara bakmaya başlar.

İlk olarak bir atlı gelir çeşmenin başına. Atından iner, üzerindeki heybesini alıp ağacın gölgesinde oturup yemeğini yer, suyunu içer, içinde altınları bulunan heybesini orada unutarak atına binip uzaklaşır.

Arkasından gelen ikinci yolcu, çeşmeden suyunu içer, etrafa bakarken ağacın dibinde bir heybe görür. Kaptığı gibi heybeyi gözden kaybolur.

Onun arkasından iki gözü de görmeyen üçüncü yolcu gelir, o da eğilerek çeşmeden suyunu içer, bir kenara çekilerek şöyle birazcık dinlenmek isterken heybenin sahibi ilk yolcu atıyla çıkagelir, öfkeyle heybesini aramaya başlar. Yaşlı bir adamdan başka da kimseyi görmeyince:

– Burada unuttuğum heybemi sen alıp sakladın, ya paramı verirsin yahut da canını!.. der.

İhtiyar:

– Ben iki gözü de görmeyen bir adamım. Senin heybenin nerede olduğunu ne bileyim!.. diyerek sert karşılık verince, öfkesi başına sıçrayan atlı, ‘Bu yaşta beni mi kandıracaksın?’ diyerek bir vuruşta ihtiyarı yere serer, ölümüne sebep olur. Hemen atına atlayıp oradan uzaklaşır.

Bunları bulunduğu yerden seyreden Musa Aleyhisselam:

– Ya Rabbi, der, bu atlının içi para dolu heybesini arkasından gelen genç bir yolcu alıp gitti, cezayı ise ondan sonra gelen yaşlı adam çekti. Adalet neresinde bunun?.. Rabb’imiz şöyle hitap eder:

– Ya Musa! İnsanlar böyledirler işte. Hep hadiselerin dışına bakarlar, içindeki kaderin adaletini çoğu zaman göremezler. Burada herkes geçmişte yaptığının karşılığını gördü, diyerek işin geçmişini şöyle açıklar:

– Para dolu heybesini çeşmenin başında unutan atlı, vaktiyle yanında çalıştırdığı fakir bir adamın hakkını vermedi, yoksul adamın hakkı kaldı üzerinde…

İşte heybeyi alıp giden genç yolcu, o yoksul adamın çocuğudur. Aldığı para babasının hakkı olan paraydı. Onu alıp gitti. Böylece kaderin adaleti yerini bulmuş, çocuk babasının verilmeyen hakkını alıp gitmiş oldu. Ölen ihtiyara gelince:

– O da astığı astık, kestiği kestik denecek derecede zalimin biriydi… Nice kavgalara, zulümlere karışmış, yaptığı hep yanına kalmıştı. Son olarak da atlının babasını öldürmüş, yaptığı yanına kaldı sanmıştı. Nihayet atlı da geldi, parasını aldı zannıyla babasını öldüren adamı bir vuruşta öldürdü, tıpkı onun da babasını bir vuruşta öldürdüğü gibi.

Bundan sonra Rabb’imiz Hazreti Musa’ya şöyle hatırlatmada bulunur:

– Ya Musa! Söyle kullarıma, hikmetini bilemedikleri olaylara itiraz yollu bakmasınlar. Bilsinler ki, bir yapana bir başka yapan çıkacak, kimsenin yaptığı zulüm, haksızlık yanına kalmayacak, kaderin adaleti eninde sonunda yerini bulacaktır. Atlı adamın çalıştırdığı işçisinin hakkını sonunda heybe dolusu parayla ödediği gibi, babasını bir vuruşta öldüren adamı da kendisi bir vuruşta aynı şekilde öldürdüğü gibi…

Onun için büyüklerimiz demişler ki:

“Hak Teala bir kulun hakkını bir başka kul ile alır; bilmeyen gafil onu kul kendi yaptı sanır..

Ya Rabbi dünyanın farklı yerlerinde zulüm gören tüm kardeşlerimize en kısa zamanda çıkış yolu nasip eyle, zalimleri kahhar ismi celilin hurmetine kahru perişan eyle …

Amin

08/11/2023

Selam ve dua ile…

Osman KELEŞ

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

Hamd; bizleri yoktan var eden, varlığından haberdar eden, bizleri Kur’an’a  muhatap kılan, Rabbimize mahsustur. Salât ve selam; Efendimize onun âline ashabına tabiin etbau tabiin ezvacının ve ehlibeytinin üzerine olsun; Rabbimiz;

وَالَّذ۪ينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ اَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ اَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّق۪ينَ اِمَامًا ﴿

“(Ve o kullar) Rabbimiz bize eşlerimizden ve çocuklarımızdan gözümüzün aydınlığı olacak insanlar ihsan et ve bizi Allah’a karşı gelmekten sakınanlara önder kıl derler” buyurdu. (Furkan 74)

Değerli Kardeşlerim.

2022-2023 eğitim öğretim yılı bu gün sona erdi, hafta sonu üniversite giriş sınavları var, bu vesile ile sınava girecek yavrularımıza, çocuklarımıza Rabbimden muaffakiyetler nasip etmesini temenni ediyorum, Rabbim emeklerini zayi eylemesin, zihinlerini açsın, başarılar ihsan eylesin.

Kardeşlerim! Çocuklar bizim göz aydınlığımız, sevincimiz, ümidimiz olup Rabbimizin bize eşsiz armağanı, nimeti ve emanetidir, onlar dünya hayatının süsü, neşesi yarınlarımızın mimarı ve imtihanımızdır.

Çocuk, bir milletin geleceğidir. Çocuk yarınların teminatı ve güvencesidir.

Peki bize tevdi edilen bu emanet ve nimeti nasıl değerlendirmemiz gerekir ki ayette işaret buyurulan ‘’gözümüzün aydınlığı insanlar’’ yetişsin.

Bu noktada insanlar çocuk eğitimi ve terbiyesi konusunda hassasiyet göstermeli ve bu konu üzerinde özenle durmalıdırlar.

Bunu iyi bilen Rabbimiz bizi şu şekilde uyarıyor;

يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا قُٓوا اَنْفُسَكُمْ وَاَهْل۪يكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ

“Ey İman edenler! Kendi nefsinizi, elinizin altında bulunan insanları, (eşinizi çocuklarınızı) yakıtı insanlar ve taşlar olan cehennem azabından koruyun.” buyurdu. (Tahrim 6)

Efendimiz de;  “كُلُّكُمْ رَاعٍ وَكُلُّكُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ”,    “Hepiniz elinizin altında bulunan insanları korumak ve gözetmek durumundasınız” buyurdu.

Kardeşlerim!  İnsanların gaye ve amaçlarından bir tanesi de ahirette unutulmamak, hayırla yâd edilebilmektir. Bunu iyi bilen Allah Resulü (sav) şöyle buyurdu;

“İnsan öldüğü zamanlarda amel defteri kapanır ama üç sınıf insan müstesnadır. Bunlardan bir tanesi de  kendisine dua edecek kendisini hayırla yad edecek salih evlattır.“

Değerli kardeşlerim! 

Çocuklarımızın salih insanlar olabilmesi için öncelikle bizim onlara iyi bir rol model,  iyi bir örnek olmamız gerekiyor, çünkü çocukların öğütten çok, iyi örneğe ihtiyaçları vardır.

Namaz kılmayan bir babanın, bir annenin evladına, namaz kıl demesi, istikameti doğru olmayan insanların çocuklarına bu doğrultuda telkinde bulunmaları, tesettüre riayet etmeyen bir annenin kızına kızım tesettüre gir Allah böyle emrediyor demeleri beyhudedir. Önce onlara iyi bir örnek olmamız, daha sonra da onları doğduğu günden itibaren iyiye güzele ve salih şeylere yönlendirmemiz gerekiyor. Zira ecnebi bir düşünür  “çocuklar yeni atılmış beton gibidirler,  üzerine ne düşerse iz bırakır” demiştir.

Çocukların fizyolojik eğitimi yanında, pedagojik ve dini eğitimine de önem vermeliyiz yeni ve taze beyinleri iyi bir eğitimle, manevi değerlere bağlı birer insan olarak dolduramazsak başkaları, başka şeylerle doldurur ve bu vatana, bu millete, bu dine düşman olarak yetiştirilirler.

Sonra yeri geldiğinde ben de Müslümanım kardeşim diyerek topluma kimlik müslümanlığını dayatır ve imanın gereği gibi yaşamalarına engel olurlar. O zaman tehlike kapıda bekliyor demektir.  Örnek olması açısından şu olayı nakletmek istiyorum.

Dinini değiştiren genç bir kızın dergiye gönderdiği bir yazı var onu aynen aktarmak istiyorum.

“Müslüman olan fakat dininin gereğini yerine getirmeyen bir ailem vardı. Yakınımızdaki caminin imamının tavsiyesi ile kapandım. Ailem yoğun tepki gösterdi.  Onlara ters geldi. Tekrar açıldım. Lisede biraz ateisttim. Üniversitede iyice ateist oldum. Allah’a da inanmıyorum.” Amacım; insanlara kapımızı çalabilecek bu tehlikeyi arz edebilmektir.

Kardeşlerim! Kimse unutmasın ki,  çocuğuna miras olarak servet bırakmayanlar mesul olmayacak, fakat ahlak,  din ve dünyasına ait bilgileri öğretmeyen, inancı gereği çocuğunu yetiştirmeyen bir aile Allah katında mesuliyetten kurtulamayacaktır.

Dünya ve ahiret mutluluğunu istiyorsak bu şartları yerine getirmek durumundayız, aksi halde övünmek için yetiştirdiğimiz evlatlarımızdan dolayı dövünmemiz kaçınılmaz olacaktır.

Bu noktada Hz. Lokmanın oğluna yaptığı nasihata göz atalım;

Yavrum! Allah’a ortak koşma, ana babana teşekkür et, yapılan iyi ve kötü iş bir hardal tanesi ağırlığında da olsa Allah onu meydana çıkarır ve sahibini muhakeme eder.

Yavrum! Namazı gereği gibi kıl, iyiliği emret, fenalıktan alıkoy. Bu hususta sana isabet edecek eziyetlere katlan. İnsanlara kibirle yüzünü çevirme, yeryüzünde çalımlı yürüme, mütevazi ol. Allaha büyüklük taslama.

Yusuf Has Hacip Kutat Gubilig adlı kitabında da;

Ey oğul, sakın ha ölümü unutma. Bu dünya hayatına inanma yel gibi gelir geçer. Gaflete de dalma. Kalbini ve dilini doğru tut. Allah’a kullukta kusur etme. Yarınki işini bugünden düzene koy. İyilik ve kötülük her şeyi Allah’tan bil. Bugünde yarında aziz olmak için Allah’ın emir ve yasaklarına uy. Alçakgönüllü ol. Büyük söz söyleme. Bu dünya için kendini ateşe atma. Kimseye zulmetme. Başkalarını kıskanma. Çok yemek yeme.

Bu nasihatlere kulak vermeli ve çocuklarımıza bu tavsiyeleri aktarmalıyız.

Kardeşlerim, az önce de ifade ettiğim gibi, çocuklar bizim göz aydınlığımız, sevincimiz ümidimizdir. Çocuklar bir milletin geleceğidir. Onun için bir devlet kurumu olan Diyanet İşleri Başkanlığımız yaz döneminde tüm camilerde ve  müsait mekanlarda yaz Kur’an kursu açacaktır.

Biz çocuklarımızın cami eksenli bir yaz tatili geçirmelerini arzu ediyoruz. Camilerimiz cıvıl cıvıl olsun. Cemaatimizinden de  bir ricamız vardır. Çocuklarımızı azarlamasınlar, onlara kızmasınlar, yaptıkları kusurlara hoşgörüyle baksınlar ve onları camiden soğutmasınlar.

Cenabı Hak bizleri, çocuklarını dine, imana, vatana, millete faydalı olarak yetiştirenlerden eylesin.

Rabbim bizleri çoluk çocuğumuzu evladı- i’yallerimizi İslam’ın yolunda daim ve kaim eylesin. Dünya ve ahiretimizi mamur eylesin.

Rabbim hepinizden razı olsun.. amin.

Selam ve dua ile…

Osman KELEŞ

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

Hamd; bizleri yoktan var eden, varlığından haberdar eden, bizleri Kur’an’a  muhatap kılan, Rabbimize mahsustur. Salât ve selam; Efendimize (sav) onun âline ashabına tabiin etbau tabiin ezvacının ve ehlibeytinin üzerine olsun.  Rabbimiz (cc);

وَكُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللّٰهُ حَلَالًا طَيِّبًاۖ وَاتَّقُوا اللّٰهَ الَّذ۪ٓي اَنْتُمْ بِه۪ مُؤْمِنُونَ ﴿

“Allah’ın size verdiği helal ve temiz rızıklardan yiyin ve iman etmiş olduğunuz Allah’ın yasaklarından sakının” buyurdu.(Maide 88)

Allah Rasulu (sav) de;

“- عن عليٍّ رَضِيَ اللَّه عَنْهُ… « اللَّهمَّ اكْفِني بحلالِكَ عَن حَرَامِكَ ، وَاغْنِني بِفَضلِكَ عَمَّن سِوَاكَ».رواهُ الترمذيُّ

“Allahım! Bana helâl rızık nasib ederek haramlardan koru! Lutfunla beni senden başkasına muhtaç etme!” diye buyurmuştur. [Tirmizî, Daavât 111.]

Değerli kardeşim;

Rabbimiz insanı en değerli varlık olarak yaratmış, tertemiz fıtratını korumak, ebedi kurtuluşa ulaşmasını sağlamak için ona bazı sınırlar çizmiştir.

Hayatımız boyunca riayet etmemiz gereken bu sınırlara, helal ve haram diyoruz.

Helal; yaratılışın gaye ve hikmetlerine uygun olan güzelliklerdir.

Haram ise mükerrem olarak yaratılan insanın, onur ve haysiyetini zedeleyen, ona zarar veren çirkinlikledir.

Helal; Allahın rızasına uygun söz fiil ve tutumlar,

Haram ise Rabbimizin gazabına insanların kınamasına neden olacak kötülükledir.

Değerli Kardeşim;

Helali gözetmek, Allah’a iman etmenin yani ona verdiğimiz kulluk sözüne sadakatin göstergesidir.

Harama bulaşmak ise, bu sözü göz ardı etmektir.

Helalin peşinden koşmak, nezih ve şerefli bir hayat yaşama gayretidir. Harama dalmak ise zihni ve gönlü bulandırma, heva ve hevesin arzu ve isteklerin esiri olma halidir.

İnsan helale ne kadar yaklaşırsa huzura da o kadar yaklaşır, harama doğru yürümenin sonu ise pişmanlıktır, mutsuzluktur.

Peygamberin yolunda yürüyen bir mümin, helal haram duyarlılığına sahip olmak zorundadır.

Zira, mümin imanın gereği olarak Rabbini seven, helal ve haram duyarlılığında sahip olan, sınırlarını bilen, kendini tanıyan insandır. O vicdan ve merhametini yitirerek hiçbir canlıyı incitmez, duyarsız, hürmetsiz ve iffetsiz davranarak kendisinin ve başkasının haysiyetini çiğneyemez.

Değerli kardeşlerim;

Mümin, şu geçici dünyada sayılı nefeslerini, falcılık, kumar, şans oyunları, faiz, rüşvet, tefecilik, hırsızlık, gibi haksız kazançlarla tüketmez.

Helal olmayan yiyecek ve içeceklerle sağlığına yazık etmez.

Mümin öyle bir insandır ki, yetim malına el uzatmaz, kul ve kamu hakkına girmez. Helal rızık peşinde koşar, eş ve çocuklarıyla anne babasıyla komşu ve akrabalarıyla iyi  muamelede bulunur, insanlarla iyi geçinir.

Zira Veliyyullahın biri, bu konuyu anlatırken şöyle bir tespitte bulunmuştur. Müminin gece kalkıp teheccüd namaz kılması, onun takva bir insan olduğunu göstermez, takva sahibi olduğu, rızkının helal olup olmadığından ve muamelatının güzel olup olmadığından anlaşılır.

Kardeşlerim, mümin yalan, iftira, kötü sözlerle dilini kirletmez, emanete asla ihanet etmez, verdiği sözden dönmez, bozgunculuk yapmaz.

Değerli kardeşim;

Müminler olarak her birimiz helal ve haram sınırları karşısında tutumlarımıza bakalım ve şu soruyu soralım;

• Helal ve haram duyarlılığı çerçevesinde bir hayat tarzına sahip miyiz?

• Yoksa günahı umursamayarak haramdan kaçınmayarak dünya ve ahiret mutluluğumuzu tehlikeye mi atıyoruz?

Kardeşlerim;

Mümine yaraşan harama ve helale karşı uyanık olmaktır, insan hata yapabilir ama hata yapanların en ferasetlileri en kısa zamanda hatadan dönen ve tövbe edenlerdir.

Harama düşmemenin yollarına bakacak olursak;

1- Takvaya sarılmak,

وَمَنْ يَتَّقِ اللّٰهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًاۙ ﴿﴾ وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُۜ﴿

“Kim Allah’ın koymuş olduğu sınırları korursa Allah ona bir çıkış yolu gösterir. Ve ona hiç beklemediği yerden rızık verir.”  (Talak 3)

2- Sınırlara dikkat etmek.  Efendimiz (sav);

إِنَّ الْحَلاَلَ بَيِّنٌ وَإِنَّ الْحَرَامَ بَيِّنٌ وَبَيْنَهُمَا مُشْتَبِهَاتٌ لاَ يَعْلَمُهُنَّ كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ، فَمَنِ اتَّقَى الشُّبُهَاتِ اسْتَبْرَأَ لِدِينِهِ وَعِرْضِهِ، وَمَنْ وَقَعَ فِى الشُّبُهَاتِ وَقَعَ فِى الْحَرَامِ

“Helâl bellidir; haram da bellidir. İkisinin arasında ise birtakım şüpheli şeyler vardır ki insanların çoğu bunları bilmezler. Kim şüpheli şeylerden sakınırsa, dinini ve ırzını (namus ve haysiyetini) korumuş olur. Kim de şüpheli şeylere düşerse, harama düşmüş olur.” buyurmaktadır.(Müttefekun aleyh)

3-Kanatkar olmak,

Helal az bile olsa değerlidir zira İslam âlimleri; buğday tanesi ağırlığında da olsa bir helal Allah katında dünyalar dolusu haramdan daha makbul ve sevimlidir buyurmuşlardır. Çünkü haram pistir, haram necistir.

قُلْ لَا يَسْتَوِي الْخَب۪يثُ وَالطَّيِّبُ وَلَوْ اَعْجَبَكَ كَثْرَةُ الْخَب۪يثِۚ

“Deki; Kötünün, pisin çokluğu sana ilginç gelse de temiz ile pis müsavi olur mu?”( Maide 100)

4-Lüks ve gösterişten uzak durmak,

İnsanoğluna tevdi edilen tüm imkanlar emanet hükmündedir nasıl ve nerede kullanılması gerektiği İslam tarafından belirtilmiştir.  Herkes mesuliyet oranında bu nimetlerden hesaba çekileceklerdir.

5- Dini eğitime yönelip bunu amele dökmek,

6- İşini doğru ve güzel yapmak,

وَاَحْسِنُوا اِنَّ اللّٰهَ يُحِبُّ الْمُحْسِن۪ينَ ﴿﴾

“İşinizi iyi yapınız Allah işini doğru ve güzel yapanları sever.” (Bakara195)

Haramdan temizlenmek için;

1- Hatayı fark etmek ve ona dönmek,

2-Affa  sarılmak,

3- Rehavete kapılmamak,

4- Şeytanın tuzağına düşmemek,

5- Salih amellerle tövbesini desteklemek,

Rabbim, bizlere helal ve haram bilinciyle sürdürdüğümüz bir ömür bahşeylesin.  Allah’ım senden faydalı ilim, helal ve temiz rızık ve makbul bir amel istiyoruz, lütfeyle!

Efendimizin duasıyla bitirelim;

اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ الْهُدَى وَالتُّقَى وَالْعَفَافَ وَالْغِنَى

“Allah’ım senden hidayet, takva, iffet ve gönül zenginliği istiyoruz, bizlere lütfeyle.” (Müslim, Zikir, 72.)

Selam ve dua ile…

Osman KELEŞ

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

Hamd; bizleri yoktan var eden, varlığından haberdar eden, bizleri Kur’an’a  muhatap kılan, Rabbimize mahsustur. Salât ve selam; Efendimize onun âline ashabına tabiin etbau tabiin ezvacının ve ehlibeytinin üzerine olsun;

Değerli Kardeşlerim; Evveli rahmet, ortası mağfiret, sonu da cehennemden azat olarak tasvir edilen, Ramazan ayının ortasındayız. Ramazan ayı rahmet, mağfiret ve sabır ayıdır, bu münasebetle bugün sabır konusunu ele alacağız. Rabbim müstefit olmayı nasip eylesin.

وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْاَمْوَالِ وَالْاَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِۜ وَبَشِّرِ الصَّابِر۪ينَۙ ﴿﴾ اَلَّذ۪ينَ اِذَٓا اَصَابَتْهُمْ مُص۪يبَةٌۙ قَالُٓوا اِنَّا لِلّٰهِ وَاِنَّٓا اِلَيْهِ رَاجِعُونَۜ ﴿﴾ اُو۬لٰٓئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَاُو۬لٰٓئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ

“Andolsun ki sizi biraz korku ve açlıkla, bir de mallar, canlar ve ürünlerden eksilterek deneriz. Sabredenleri müjdele. Onlar (sabredenler) ; başlarına bir musibet gelince, “Biz şüphesiz (her şeyimizle) Allah’a aidiz ve şüphesiz O’na döneceğiz” derler. İşte Rableri katından rahmet ve merhamet onlaradır. Doğru yola ulaştırılmış olanlar da işte bunlardır.” (Bakara 177-157)

Kardeşlerim;

İslam’ı sectiği için Mekke’de putperestlerin fiziki baskılarına maruz kalanlardan biri de Habbab b. Eret’ti. Mesleği demirci olan Habbab bazen çöldeki kızgın taşlar üzerine yatırılmış bazen kor ateşinde ısıtılan demir parçaları sırtında soğutularak Hz. Peygamberi inkar etmesi istemiştir.

Habbab b. Eret ve aynı durumda işkenceye maruz kalan diğer Sahabiler Efendimize gelerek (bu zulümden kurtulmamız için) Allah’ın yardımını istemeyecek misin? bizim için ona dua etmeyecek misin? diye yakınmışlardı.

Efendimiz de geçmiş ümmetler için de, daha ağır işkencelere maruz kaldıkları halde dinlerinden dönmeyen müminlerin bulunduğunu anlatmış, yakında kurtulacaklarını söyleyerek kendilerine sabır tavsiye etmişti.

Değerli kardeşlerim,

Bela ve musibetlere karşı direnç göstermek olan sabır Müminlerin hayatları boyunca en çok ihtiyaç duydukları erdemlerden biridir. Her şeyden önce sabır tam anlamıyla iman edebilmenin ve bu imanı koruyabilmenin ilk şartıdır. Sabır İslamı seçen  Habbab’ların Bilal’lerin her türlü baskı ve işkencelere rağmen, imanlarını koruma mücadelesidir. Belki de bu yüzden Efendimiz iman nedir? Sorusuna “sabırlı ve hoşgörülü olmak” diye cevap vermiştir. Bu yüzden Abdullah b. Mesut sabrı ‘’imanın yarısı’’ saymıştır.

Hz. Ali ise sabrı, vücuttaki başa benzetmiş, nasıl ki başsız vücudun yaşaması mümkün değilse, sabır olmaksızın imanın kemale ermesi imkansız demiştir. Musibetlere karşı daima sabrı tavsiye eden efendimiz, çocuğunun  mezarı başında (bağıra-çağıra) ağlayan bir kadının yanından geçtiğinde,

Ona: “Allah’dan kork ve sabret!” buyurdu.

Kadın: Çek git başımdan; zira benim başıma gelen felâket, senin başına gelmemiştir, dedi.

Kadın Hz. Peygamber’i tanıyamamıştı. Kendisine, onun Peygamber (sav) olduğunu söylediler. Bunu duyar duymaz Peygamberin (sav) kapısına koştu. Özür beyân etmek üzere Hz. Peygamber’e:

Sizi tanıyamadım, dedi.

Peygamber (sav) de: “Sabır dediğin, felâketle karşılaştığın ilk anda dayanmaktır.” (Buhârî, Cenâiz 32)

Elbette sabır sadece musibete karşı direnmek değildir. Allah’ın farz kıldıklarını yerine getirmek, yasaklarından kaçınmak da sabır ister. İbadete başlamadan niyet ve ihlasını koruma, İbadet esnasında Allah’tan gafil olmama, İbadetten sonra riyaya kapılmama hususunda da Mümin sabırlı olmalıdır.

Değerli kardeşlerim!

İmanın kemale ermesini sağlayacak ibadetlerin yapılması için de, yine sabra ihtiyaç vardır. Oruç Efendimiz tarafından ‘’sabrın yarısı’’ olarak tarif edilmiş, Ramazan ayı ‘’sabır ayı’’ olarak isimlendirilmiştir.

Namaz, Kur’an’da.

يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا اسْتَع۪ينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلٰوةِۜ اِنَّ اللّٰهَ مَعَ الصَّابِر۪ينَ ﴿

“Ey iman edenler! Başınıza gelecek her şeye, sabır ve namazla Allah’tan yardım isteyin. Allah sabredenlerle beraberdir.” ( Bakara- 153) buyurmuştur.

Hac ise tam anlamıyla bir sabır imtihanıdır.

Değerli kardeşlerim;

Sabrın en çok gerektiği yerlerden biri de, düşman karşısında sabredebilmektir. Efendimiz ey insanlar düşmanla karşılaşmayı temenni etmeyiniz Allah’tan afiyet isteyiniz, fakat onlarla karşılaştığınız zaman da sabırlı olunuz buyurmuştur.

Yine Müslümanlar diğer insanlarla olan ilişkilerinde de hoşlarına gitmeyen tatsız bir hadise karşısında öfkelenmek yerine serin kanlı ve sabırlı davranmalılardır.  Efendimiz çarşıda dolaşırken bedevinin biri gelip Ey  Allah’ın  Resulü, Allah’ın sana bahşettiği mallardan bana da ver diyerek yakasına yapışmış cübbesinin yakasını çekmiş o cübbe efendimizin yakasında iz bırakmış buna rağmen efendimiz sabretmiş ona isteklerinin verilmesini emretmiştir.

Efendimizin hayatı tam anlamıyla sabırla örülmüştür. O dünyaya gelmeden babasını, küçük yaşta annesini, dedesini, en zor zamanlarda eşi Hz. Hatice’yi, Hz. Fatma hariç tüm çocuklarını hayatta iken  toprağa vermiştir

Değerli kardeşlerim unutmayın ki;

Sabır azim ve irade sahibi peygamberlerin yoludur. Sabır Hz. İsmail’in kendisini kurban etmek isteyen babasına olan teslimiyetidir. Sabır Hz.Yusuf’u yitirmiş Yakup’un ‘’sabri cemil’’  tesellisidir. Sabır Hz.Eyyub’un yıllarca yaşadığı hastalığın tedavisidir. Efendimizin hayat stratejisi, Mekke’de işkenceye, ablukaya, hicrete tahammül, Medine’de cihada, zafere, sevgi toplumunun inşaya vesiledir. Sabır, haksızlığa boyun eğmek ve tepkisiz kalmak demek değildir, ya da sabır zillete razı olup hiçbir şey yapmamak değil, bu duruma düşmemek için baştan tedbir almaktır

Kardeşlerim; sonuç olarak, inanan insanların başına bela ve musibet gelmesi onlar için bir imtihan vesilesi, hatalarının affedilmesine bir sebep, sabır gösterilebilirse dünya ve ahiret hayatında, mutluluğa ulaşılmada bir fırsattır. Bu sebeple mümin, başına gelenlere şer gözüyle bakmamalıdır. Çünkü gaybı bilen Allah’tır. Başımıza gelenlerin bizim için hayır mı? şer mi? Olduğunu, ancak Allah bilmektedir. Gelen sıkıntıyı feryatlarla, ağıtlarla karşılamak yerine sabır göstermek, Allah’tan gelenin hoş olduğunu kabul etmek zor da olsa, en doğru davranış şeklidir. Bu husus şu dizelerde ne güzel de özetlenmiştir.

Hoştur bana senden gelen:
Ya hil’at ü yahut kefen,
Ya taze gül, yahut diken…
Kahrın da hoş, lûtfun da hoş.

Hz. Lokman’ın oğluna verdiği öğütle konuyu bitirelim;

يَا بُنَيَّ اَقِمِ الصَّلٰوةَ وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَاصْبِرْ عَلٰى مَٓا اَصَابَكَۜ اِنَّ ذٰلِكَ مِنْ عَزْمِ الْاُمُورِۚ ﴿﴾

“Yavrucuğum, namazını özenle kıl, iyi olanı emret, kötü olana karşı koy, başına gelenlere sabret, İşte bunlar kararlılık gerektiren işlerdendir”  (Lokman17)

Rabbim, bizlere sabırlı olmayı, kendisinin,  وَبَشِّرِ الصَّابِر۪ينَۙ  “Sabredenleri  müjdele’’ emrine  nail olabilmeyi nasip eylesin..

Selam ve dua ile.

Osman KELEŞ

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

Hamd; bizleri yoktan var eden, varlığından haberdar eden, bizleri Kur’an’a  muhatap kılan, Rabbimize mahsustur. Salât ve selam; Efendimize (sav) O’nun âline, ashabına, tabiin, etbau tabiin, ezvacının ve ehlibeytinin üzerine olsun.

اَلَّذ۪ينَ يُنْفِقُونَ اَمْوَالَهُمْ ف۪ي سَب۪يلِ اللّٰهِ ثُمَّ لَا يُتْبِعُونَ مَٓا اَنْفَقُوا مَنًّا وَلَٓا اَذًۙى لَهُمْ اَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْۚ     وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ

“Mallarını Allah yolunda harcayıp da arkasından başa kakmayan, fakirlerin gönlünü kırmayan kimseler var ya, onların Allah katında has mükâfatları vardır. Onlar için korku yoktur, üzüntü de çekmeyeceklerdir.” ( Bakara 262)

Değerli kardeşlerim ;

Zekat sözlükte artmak, üremek, çoğalmak, fazlalaşmak, düzelmek ve temiz olmak demektir.

Kur’anda otuz iki kez geçen zekat; bir terim olarak dinen, zengin sayılan müslümanların para, altın, gümüş, ticaret malı, hayvan, maden, sanayi ve toprak ürünlerinin belirli bir kısmını Tövbe Suresinin 60. ayetinde belirtilen gruplara verilmesi anlamına gelmektedir.

Namaz gibi bütün peygamberlerin tebliğinde var olan zekat ibadeti, İslam âlimlerinin çoğuna göre hicretin 2. yılında Ramazan orucundan sonra farz kılınmıştır.

Zekat İslam’ın beş temel esaslarından biridir. Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:

بُنِىَ الإِسْلاَمُ عَلَى خَمْسَةٍ عَلَى أَنْ يُوَحَّدَ اللّٰهُ وَإِقَامِ الصَّلاَةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ وَصِيَامِ رَمَضَانَ وَالْحَجِّ

“İslâm beş şey üzerine kurulmuştur: Allah’ın bir olduğuna inanmak, namaz kılmak, zekât vermek, Ramazan orucunu tutmak ve hacca gitmek.” (Müslim, Îmân, 19)

Değerli kardeşlerim;

Zekat ibadeti, toplum için en güzel sosyal yardımlaşmadır. Yüce dinimiz sosyal yardımlaşmaya büyük önem vermiş, çeşitli vesilelerle zenginlerin, yoksulları görüp kollamalarını emretmiş, zenginlere zekat yükümlülüğü getirerek bunu sistemleştirmiştir.

Peki, Rabbimiz zekâtı emrettiyse, başlı başına bir ibadet olması yanında, veren, alan, mal ve servet açısından bir çok hikmetleri ve faydaları olmalıdır,

Her şeyden önce Müslüman zekatla kulluk görevini yerine getirmiş, Allahın rızasını kazanmış, malını temizlemiş, kul hakkından kurtulmuş, bir anlamda ahiret için kendine manevi azık hazırlamış olur.

ZEKAT VEREN AÇISINDAN;

1-Kulluk bilincini diri tutmak;

Zekat öncelikle bir kulluk göstergesidir, çünkü zekat vermeyi emreden Allah’tır. Kulun vazifesi, nedenini sormadan, Rabbinin emrettiği yükümlülükleri yerine getirmektir,  böylelikle Rabbinin emri doğrultusunda, canın yongası olan malını karşılık beklemeden infak eder ve kulluk borcunu öder. Rabbinin rızasını kazanır. Sahibi olduğu hiçbir şey onu Allah’a anmaktan alıkoyamaz.

يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا لَا تُلْهِكُمْ اَمْوَالُكُمْ وَلَٓا اَوْلَادُكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللّٰهِۚ وَمَنْ يَفْعَلْ ذٰلِكَ فَاُو۬لٰٓئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ

(Münafikun 9)

2- Nimeti verene şükretmek ;

Şükür nimetleri verenin Allah olduğunu bilmek, verdiği nimetlerden dolayı onu övmek, nimetleri ibadet maksadıyla kullanmaktır.

Allah yeryüzündeki tüm varlıkları insana hizmet için yaratmıştır. Bu hizmetin gereği verilen nimetleri, Allahın emrettiği ve gösterdiği istikamette değerlendirmek Allah’a şükürdür. Şükretmek nimetlerin artmasına vesile olmaktadır.

لَئِن شَكَرْتُمْ لأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِن كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ

“Eğer şükrederseniz elbette size (nimetimi) artırırım. Ve eğer nankörlük ederseniz, hiç şüphesiz azabım çok şiddetlidir.”  (İbrahim, 7.)

3- Cimrilik hastalığından korur;

Cimrilik, harcaması gereken malı, infak etmekten kaçınmak ve malı çok sevdiğinden dolayı başkalarına vermemektir. Cimriliğin asıl nedeni mal hırsı ve fakirlik endişesidir.  Cimri kendisine verilen bunca malın sahibinin, Allah olduğunu unutur, tükenir endişesi ile elindekileri muhtaçlara vermekten kaçınır.

Efendimiz (sav) Esma Binti Ebu Bekire; Ey Esma, İnfakta bulun, infak ederken de sayma, Allah’da sana sayarak verir. Kesenin ağzını sıkma Allah rızkını daraltır. buyurmuştur. ( Sahih Müslim)

Zekat fertleri maddeye karşı, aşırı düşkünlükten ve cimrilik hastalığından koruyan bir ibadettir.(Haşr 9)

وَيُؤْثِرُونَ عَلٰٓى اَنْفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌۜ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِه۪ فَاُو۬لٰٓئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَۚ

4- Zekat yardımlaşma ve dayanışma bilincini canlı tutar;

Zekat , sosyal yardımlaşmayı ve dayanışmayı sağlayan bir işleve sahiptir. Sosyal yardımlaşma ve dayanışma; çalışma güç ve kudretine sahip olmayan ya da çalışmakla ihtiyaçlarını tamamen gideremeyen fakir ve yetimlerin muhtaç ve düşkünlerin temel ihtiyaçlarının toplum tarafından karşılanmasıdır.

Din kardeşinin ihtiyacını gidermek maddi sıkıntılarını çözmek ayet ve hadislerde teşvik edilmiştir . Hakiki Müminler  başkalarının dertleriyle ilgilenmekten hoşlanan insanlardır, bunu yaparken de bir karşılık beklemezler. (İnsan 7-8)

وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلٰى حُبِّه۪ مِسْك۪ينًا وَيَت۪يمًا وَاَس۪يرًا اِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللّٰهِ لَا نُر۪يدُ مِنْكُمْ جَزَٓاءً وَلَا شُكُورًا

5- Mal ve servetin sahibinin Allah olduğunu idrak etmek;

Mülkün gerçek sahibi Allah’tır, bu nedenle mülk üzerinde tasarruf yetkisi de ona aittir çünkü yaratan, rızık veren O’dur. (Ali İmran 26)

قُلِ اللّٰهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَنْ تَشَٓاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْكَ مِمَّنْ تَشَٓاءُۘ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَٓاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَٓاءُۜ بِيَدِكَ الْخَيْرُۜ اِنَّكَ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ قَد۪يرٌ

Kendilerini mülkün gerçek sahibi gibi görüp Allah yolunda infakta bulunmayanları Rabbimiz uyarıyor ve şöyle buyuruyor, (Hadid 10)

وَمَا لَكُمْ اَلَّا تُنْفِقُوا ف۪ي سَب۪يلِ اللّٰهِ وَلِلّٰهِ م۪يرَاثُ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِۜ

6- Hırs duygusunu frenler;

Rabbimiz Kur’an’da insanoğlunun mal ve servete karşı hırslı,  dünyaya karşı da düşkünlüğünün olduğunu ifade ediyor.  وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا  “Malı aşırı derecede seviyorsunuz.” (Fecr 21)

لَوْ كَانَ لِابْنِ آدَمَ وَادِيَانِ مِنْ مَالٍ لَابْتَغَى ثَالِثًا، وَلَا يَمْلَأُ جَوْفَ ابْنِ آدَمَ إِلَّا التُّرَابُ، وَيَتُوبُ اللَّهُ عَلَى مَنْ تَابَ

“Ademoğlunun iki dere dolu malı olsa bir üçüncüsünü ister. Ademoğlunun bu muhteris gönlünü topraktan başka bir şey doldurmaz. Şu kadar ki (ihtirastan nefret edip) tövbe eden kişinin tövbesini Allah kabul eder.(Müslim)

Başta Kuran ve sünnet olmak üzere tüm İslami kaynaklar hırs ve tutkuları frenleyici ve olumlu istikamette yönlendirici mahiyette ahlaki prensipler ortaya koymuştur. İbadetlerin bu konudaki rolü büyüktür, özellikle zekat ibadeti, mala karşı olan hırsı kontrol altına alıcı ve düzenleyici bir fonksiyona sahiptir.

7- Kanaat duygusu geliştirir;

Kanaat, kişinin elinde bulunan nimete şükredip onunla yetinmesidir. Bunun zıttı hırstır. Kanaatkar insan başkasının servetinde gözü olmayan ihtiyaçlarını Allaha (cc) arz eden kişidir. Efendimizin (sav) ifade ettiği;

ِ‏لَيْسَ الغِنَى عَنْ كَثْرَةِ العَرَض ولكنَّ الغِنَى غِنَى النَّفْس

“Zenginlik mal çokluğuyla değil gönül tokluğuyladır”  hadisine uyarak kanaatkar olur.

Kanat sahibi insan dünyalık malı az da olsa, o yine mutludur, çünkü o bilir ki; mal mülk ve servet mutlak anlamda insanlığın mutluluğunu sağlamamaktadır. O yüzden Müslüman dünya malının cazibesine kapılmaz, kanaatkar olur zira kanaat tükenmeyen bir hazinedir.

8- Zekat mal sevgisinin, gönlü İşgal etmesine engel olur;

İslam, insanın dünyadan tamamen elini eteğini çekmesini istemediği gibi bütünüyle dünyaya yönelerek maddeye karşı aşırı derecede bağımlı olmasını da istemez. (Kasas 77)

وَابْتَغِ ف۪يمَٓا اٰتٰيكَ اللّٰهُ الدَّارَ الْاٰخِرَةَ وَلَا تَنْسَ نَص۪يبَكَ مِنَ الدُّنْيَا

Zekat vermek mala karşı tamahkar olmaktan koruduğu gibi dünya ve ahiret arasındaki söz konusu dengeyi kurma yolunda da büyük bir adımdır.

Mevlâna;  Dünya malı ile insanın durumunu, gemi ile suya benzetiyor,  suyun gemi içerisinde olması durumunda geminin batıp, helak olacağını söylüyor,

O, suyun geminin dışında onu yüzdüren, menzile ulaştıran bir unsur olması gerektiğini ifade ediyor. Malımız mülkümüz arabamız olacak, ama o arabanın park yeri kalbimiz olmayacak,

ZEKAT ALAN AÇISINDAN;

1- Zekat alanla veren arasında gönül köprüsü oluşturur;

Zekat sayesinde insanlar arasında sevgi, saygı muhabbet ve kaynaşma söz konusudur.   İnsanlar arasında zekat ibadetiyle gönül köprüleri oluşur.

2- Alan ihtiyacını karşılar;

Çalışmakla temel ihtiyacını karşılayamayan kişi, zekat sayesinde insanlara el avuç açmaktan kurtulur, böylelikle mükerrem olan insan dilencilik yapmayarak onur ve izzetini korumuş olur. Zira Efendimiz (sav);

عِزُّ اَلْمُؤْمِنِ اِسْتِغْنَاؤُهُ عَنِ اَلنَّاسِ

Müminin izzet ve şerefi insanlara el avuç açmaması ile mümkündür.

3- Kin ve haset ateşini söndürür;

Allah nimetlerini kulları arasında belli ölçekte bizzat kendisi taksim eder,  kimine çok kimine az verir. (Nahl 71)

وَاللّٰهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَلٰى بَعْضٍ فِي الرِّزْقِۚ

Zekat, fertlerin karşılıklı olarak kardeşlik, sabır kanaat ve kadere rıza gösterme gibi ahlaki duygular edinmesini sağlar, böylece servet sahibi gururlanmadığı gibi, fakirin de ona karşı kin ve düşmanlık duymaması söz konusu olur.

4- Çalışıp kazanmaya ve üretkenliğe teşvik eder;

İslam’da zekat vermek zekat almaktan daha makbuldür Efendimiz;

اَلْيَدُ الْعُلْيَا خَيْرٌ مِنَ الْيَدِ السُّفْلَى

Veren el alan elden daha hayırlıdır, buyurmaktadır. Bu bakımdan daha hayırlı bir konuma yükselmek isteyen bir mümin, zekat verme bilinci sayesinde helalinden çalışıp kazanmaya, üretken olmaya ve meşru yoldan servet edinmeye gayret edecektir.

MAL VE SERVET AÇISINDAN;

Zekatın hukuki ve dini değeri olan, “mütekavvim”  maldan verilmesi ve bu malın helal yollarla kazanılmış olması şarttır. Bu maldan verilen zekat;

1-Mal ve serveti arındırır;

Zekat ile helalinden kazanılmış olan maldan hak sahiplerinin payı ayrılıp verildiği zaman mal ve servet temizlenir. Bu bir bakıma biriktirilip stok edilen malın zekat sayesinde kirden arınması sağlanır.

خُذْ مِنْ اَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكّ۪يهِمْ بِهَا

Onların mallarından onları kendisiyle arındıracağın ve temizleyeceğin bir sadaka (zekat) al (Tövbe 103)

Dolayısıyla Zekât zengini kibirden, fakiri kinden, malı da kirden arındırır.

 2- Mal ve serveti bereketlendirir;

Zekâtı verilen mal, adeta bir meyve ağacı gibidir, kişi meyve ağacının sulama, budama gibi işlerini iyi yaparsa o ağacın kesilen ve budanan dallarına rağmen ürünü çok ve bereketli olur, sahibini sevindirir işte zekat ve sadakalarda bunun gibi malın bereketini artırır.

يَمْحَقُ اللّٰهُ الرِّبٰوا وَيُرْبِي الصَّدَقَاتِ

Allah  faiz malını mahveder, sadakaları ise artırır ve bereketlendirir (sadakadan maksat,hem farz olan zekat hem de nafile olarak yapılan her türlü bağış) (Bakara 276)

3- Mal ve Serveti Sigortalar;

Zekâtını hakkıyla verip sorumluluklarını yerine getirince, hak sahiplerinin hakkını ödemiş, böylece onların haset, kıskançlık kin, gasp ve hırsızlık gibi her türlü kötü duygu düşünce ve eylemlerine karşı canını ve malını manen sigorta etmiş olur.

Zira Efendimiz (sav) ; “Mallarınızı zekat vermek sureti ile koruma altına alın” buyurarak zekatın, servetin manevi bir sigortası olduğuna dikkat çekmiştir.

4-Faniyi ebedi kılar;

Zekâtın asıl hikmeti, geçici olan malı kalıcı hale getirerek, ahiret yatırımına dönüştürmesidir.

Rabbimiz;

وَاَنْفِقُوا مِمَّا جَعَلَكُمْ مُسْتَخْلَف۪ينَ ف۪يهِۜ فَالَّذ۪ينَ اٰمَنُوا مِنْكُمْ وَاَنْفَقُوا لَهُمْ اَجْرٌ كَب۪يرٌ

Sizi üzerinde  tasarrufa yetkili kıldığı maldan Allah yolunda harcayın,  içinizden iman edip de Allah yolunda harcayanlar var ya onlar için büyük bir mükafat vardır. (Hadid 7)

Asıl kazanç ahiret için yapılan yatırımdır, Efendimiz (sav), Allah (cc) için malından tasadduk edenlerin asıl mal sahibi olduklarını şu hadiste bize bildirmektedir

يَقُولُ ابْنُ آدَمَ مَالِى مَالِى – قَالَ – وَهَلْ لَكَ يَا ابْنَ آدَمَ مِنْ مَالِكَ إِلاَّ مَا أَكَلْتَ فَأَفْنَيْتَ أَوْ لَبِسْتَ َأَبْلَيْتَ أَوْ تَصَدَّقْتَ فَأَمْضَيْتَ

İnsanoğlu malım malım der durur, halbuki senin malın sadece yiyip tükettiğin veya giyip eskittiğin ya da sadaka olarak verip kalıcı yaptığındır. (Müslim, Zühd, 3)

Selam ve dua ile…

Osman KELEŞ

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

Kudreti ile canlarımızı yaratan, hikmeti ile konuşturan, lütfu ile duyuran, Kerem’i ile bağışlayan, Hz.Muhammed Mustafa (sav) Efendimize Ümmet kılan, bizleri bu dünyaya insan ve Müslüman olarak gönderen Rabbimize hamd; ‘’Sen olmasaydın alemleri yaratmazdım’’ ifadesine muhatap olan Sevgili Peygamberimize, O’nun âline, Ashabına,  Tabiun, Etbau Tabiun, Ezvacına ve Ehli Beytine salât ve selam olsun;

Sevgili Kardeşlerim;

Mevzumuza Cengiz Numanoğlu’nun bir şiiri ile başlamak istiyorum;

Dünya arzuları kuşattı beni,
Köle kıldım bu nefsime bedeni,
Gör ki, yorgun düştüm özledim seni,
Hoşgeldin ey onbir ayın sultanı.

Özledim, o solgun nurlu tenleri,
Günahtan arınmış ak bedenleri,
Rahman cemaline aşk çekenleri,
Hoşgeldin ey onbir ayın sultanı.

Hoşgeldin beşerin gönül köşkü’ne,
Şahit ol ki ibadetler meşkine,
Ve Hazreti Muhammed’in aşkına,
Hoşgeldin hoşgeldin ey onbir ayın sultanı.

Bakara Suresinin 183. ayeti kerimesinde Cenabı Hak şöyle buyurmaktadır:

يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذ۪ينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

“Ey Müminler, kötülüklerden ve haramlardan korumanız için oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi size de farz kılındı.”

Ramazan ayının girmesi ile beraber Müslümanlar üzerine farz kılınan oruç tutulmaya başlandı. Rabbim hakkıyla bu orucu tutabilmeyi Ramazan’ın feyzinden bereketinden istifade edebilmeyi nasip eylesin. Bugünkü yazımızda oruç ibadeti ve hikmetlerinden bahsetmeye çalışacağız..

Oruç, Farsça kökenli bir sözcüktür. Ruze kelimesinin türkçeleştirilmiş halidir. Arapçada ( صوم – صيام) kelimesi ile ifade edilir. Kuranı Kerim’de onbir yerde geçen savm (صوم) sözlükte; kişinin kendisini yeme, içme yürüme ve koşma gibi herhangi bir söz, eylem ve davranıştan alıkoyması, susması bir şeye karşı kendini tutması ve engellemesi anlanlarına gelmektedir. Dini terim olarak savm ( صوم);  Müminin, ibadet niyetiyle imsak vaktinden iftar vaktine kadar kendisini yeme, içme ve cinsi münasebetten kendisini alıkoymasıdır.

Değerli kardeşlerim; 

Oruç ibadetinin geçmişi, insanlık tarihi kadar eski, kadim bir ibadettir. Ey Müminler, kötülüklerden ve haramlardan korumanız için oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi size de farz kılındı (Bakara 183). Ayetteki “sizden öncekiler” ifadesi ilk insan Hz Adem’e kadar bütün insanları içerir. Hz. Nuh’un bayram günleri hariç her zaman oruç tuttuğu, Hz.İbrahim’in her ayın üç gününde oruç tuttuğu, Hz. Musa’nın Tur dağında kaldığı kırk gün süresince oruç tuttuğu bildirilmiştir.

Ramazan orucu hicretten 1,5 yıl sonra Medine’de Bedir Savaşı öncesinde, Bakara suresinin 183. ayetin inmesi ile farz kılınmıştır. Farziyeti; Kitap, Sünnet ve icma ile sabittir. Oruç; akıllı, baliğ, sıhhatli  mukim  her Müslüman olan erkek ve kadına farzdır.

Oruç ibadetinin FAZİLETİNE bakacak olursak;

1-Oruç, sevabı çok olan bir ibadettir;

Oruç, riyanın en az karıştığı bir ibadet olduğu için, sevabı en fazla olan ibadetlerden sayılmıştır. Yüce Allah (cc) ibadetlere on katından yediyüz katına kadar sevap verir,  oruç ibadetine ise Allah’ın verdiği sevap sınırsızdır. (Müslim Sıyam 164)

2- Ramazan orucu, günahlara kefaret olur;

Efendimiz (sav); “kim inanarak ve sevabını umarak ramazan orucunu tutarsa Allah o kimsenin geçmiş günahlarını bağışlar” buyurmuşlardır. (Buhari Sıyam 6)

3- Cennetin reyyan kapısı oruçlu onlara mahsustur; 

Efendimiz (sav); “Cennette  Reyyan adında bir kapı vardır ki buradan kıyamet gününde sadece oruç tutanlar cennete girer, onlarla birlikte bu kapıdan başkaları girmez” buyurmuşlardır. ( Müslim Siyam 166)

Oruç ibadetinin HİKMETİNE bakacak olursak;

Tüm ibadetlerde olduğu gibi orucun da  dini, ahlâki, ruhi, sosyal, ekonomik, tıbbî ve pedagojik (eğitim) yönünden pek çok hikmetleri vardır. Bunlardan birkaçını şöyle sıralayabiliriz.

1- Oruç, cehennem ateşine karşı bir kalkandır;

Peygamber Efendimiz (sav) orucumuzu kalkana benzetmiştir.  Kalkan, kişiye gelebilecek zarardan koruduğu gibi oruçta Müslüman’ı cehennem ateşinden korur. Bu noktada şöyle buyurmuştur; “kalkan savaşta sizi koruduğu gibi oruç da cehennem ateşinden korur”. (İbni Mace Savm 1)

2- Oruç, Müslüman’ın ahlakını güzelleştirir;

Oruç, insana köklü bir irade terbiyesi veren, insanı kötü alışkanlıktan temizleyen iyi huylar kazandıran bir ahlak eğitimidir. Hadisi şerifte;

الصِّيَامُ جُنَّةٌ مِنَ النَّارِ، فَلَا يَجْهَلْ يَوْمَئِذٍ، وَإِنِ امْرُؤٌ جَهِلَ عَلَيْهِ فَلَا يَشْتُمْهُ وَلَا يَسُبَّهُ، وَلْيَقُلْ إِنِّي صَائِمٌ

“Oruç bir kalkandır, sakın bir kimse oruçluyken cahillik edip de, kem söz söylemesin, birisi sataşır veya kötü söz söyleyecek olursa ben oruçluyum, ben oruçluyum desin”. (Buhari Savm 9)

Kişiyi haram ve kötülüklerden korumayan oruç, amacına ulaşmamış demektir. Zira Efendimiz (sav);  “kim yalan söylemeyi ve yalanla iş yapmayı bırakmazsa, Allahın onun yemesini ve içmesini terk etmesine ihtiyacı yoktur” buyurmuştur. (Buhari Savm 8)

3-Oruç, merhamet duygularını geliştirir;

Oruç tutan bir Müslüman, açlık ve susuzluğu nefsinde tatmakla, ihtiyaç içerisinde bulunan fakir ve yoksulların halini anlamış olur. Böylece kendisinde fakir ve yoksulluk çekenlere yardım etme fikri açığa çıkar. Efendimiz (sav);

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : الرَّاحِمُونَ يَرْحَمُهُمُ الرَّحْمَنُ ارْحَمُوا أَهْلَ الأَرْضِ يَرْحَمْكُمْ مَنْ فِى السَّمَاءِ

”Siz yeryüzündekilere merhamet ediniz ki, gökteki (melek)ler de size merhamet etsinler.” buyurmuşlardır. (Ebû Dâvûd, Edeb, 58)

4- Oruç, sağlığı korur;

Orucun sağlığımız yönünden önemini bilen Efendimiz (sav), ümmetine;  ‘’oruç tutunuz, sıhhat bulursunuz’’  buyurmuşlardır,

5-Oruç, nimetlerin kadrini kıymetini öğretir;

İnsan, elinde olan nimetlerin kıymetini ancak bunlar elinden çıktıktan sonra anlar. Oruç tutmakla bir süre nimetlerden uzak kalan insanın gözünde bu nimetlerin değeri daha iyi anlaşılır.

Bu anlayış insana, onları daha iyi korumasını ve nimetleri kendisine veren Allah’a daha çok şükretmesini öğretir, nimetlere şükür ise onların çoğalmasına vesile olur.

6- Oruç, insana sabır gibi çok yüksek bir alışkanlığı kazandırır;

Oruçlu kimse imsakten (sahurdan) iftara (akşama) kadar yeme-içme ve şehvetten kendini korumak suretiyle bir nefis mücadelesi yapmış olur. Bu ibadeti ancak sabırlı kişiler başarabilirler. Sabrın ise dinde çok büyük bir yeri vardır. Nitekim Kuranı Kerimde Cenabı Hak:

قُلْ يَا عِبَادِ الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا اتَّقُوا رَبَّكُمْۜ لِلَّذ۪ينَ اَحْسَنُوا ف۪ي هٰذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌۜ وَاَرْضُ اللّٰهِ وَاسِعَةٌۜ اِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ اَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسَابٍ

“(Resûlüm!) söyle: Ey inanan kullarım! Rabbinize karşı gelmekten sakının. Bu dünyada iyilik yapanlara iyilik vardır. Allah’ın (yarattığı) yeryüzü geniştir. Yalnız sabredenlere, mükâfatları hesapsız ödenecektir.“ (Zümer 10) buyurdu.

Rasûlüllah (sav):

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الصِّيَامُ نِصْفُ الصَّبْرِ

“Oruç sabrın yarısıdır.”  buyurmaktadırlar. (İbn Mâce, Sıyam, 44)

Değerli kardeşlerim,

Oruçtan beklenen şey ; Oruç, sadece yemeyi ve içmeyi bırakmak değil, aynı zamanda kötülüklerden uzaklaşmaktır. Midemiz, yiyecek ve içeceklerden uzak kaldığı gibi dilimiz de yalandan, ellerimiz haramdan, gözümüz harama bakmaktan, kulaklarımız haram işitmekten uzak durmalıdır.

Rabbim  hepimizin günahlarını afeylesin. Bu mübârek ayın bereketinden, feyzinden istifade etmeyi, bayrama günahlarımızdan kurtularak çıkmayı nasip eylesin. Tutmuş olduğumuz oruçları, günahlarımıza kefaret eylesin.  Yine bu ayda inzal olunan Kur’ân-ı Kerîmi çokça okumayı, anlamayı ve onunla amel etmeyi hepimize nasip eylesin ..Amin.. Amin.. Amin ..

Selam ve dua ile..

Osman KELEŞ